Bij de voorzittersverkiezingen in de sp.a, eind 2019 presenteerden we onder de noemer "Socialisten in Beweging" een alternatieve kandidatuur van Christ'l Van der Paal en Bart Callaert. We behaalden met dit programma en zonder ook maar de minste media-aandacht 16 procent van de stemmen, waarmee we toch een belangrijke minderheid van de partij vertegenwoordigden. Ondertussen is Vooruit in de steigers gezet en de structuur van de partij grondig aangepast. We nemen op het federaal niveau ook opnieuw deel aan de regering. We willen verder blijven nadenken over de toekomst van Vooruit en het debat daarover voeden. Om te beginnen publiceren we hier nog eens ons oorspronkelijk programma.
1. Een partij met een duidelijke maatschappijvisie en een programma voor een sociale transitie naar een duurzame samenleving
Voor socialisten moet het streven naar vooruitgang vanzelfsprekend zijn. De samenleving moet gericht zijn op een beter leven voor iedereen. Er was nog nooit zoveel rijkdom maar er was ook nog nooit zoveel rijkdom geconcentreerd in steeds minder handen. We kennen een enorme technologische revolutie. Het is onlogisch, onrechtvaardig en onacceptabel dat die technologische vooruitgang leidt tot achteruitgang in de leef- en werkomstandigheden van de grote meerderheid van de mensen. Als socialisten moeten wij het rechtmatig deel van de de geproduceerde meerwaarde durven opeisen voor de gehele samenleving en haar burgers. Maatschappelijke vooruitgang is voor socialisten de duidelijke keuze voor een beter leven voor allen.
De partij moet een langetermijnvisie hebben over welke samenleving wij willen. Een socialistische partij kan slechts succes hebben als ze een duidelijk, optimistisch en realistisch toekomstbeeld schetst. Daarom moet een socialistische partij ook een programma hebben dat ingrijpende economische, ecologische en sociale hervormingen voorstelt, die breken met het neoliberale beleid van de laatste veertig jaar en die zorgen voor een sociale transitie naar een andere meer duurzame en meer gelijke samenleving.
Het partijprogramma “Nieuwe tijden, Nieuw Socialisme” dat in 2018 op het eerste Go Left partijcongres werd goedgekeurd en dat in 2019 werd vertaald in het verkiezingsprogramma blijft de basis van de dagelijkse politieke partijwerking maar moet verder worden uitgewerkt tot het transitieprogramma dat ons voor ogen staat. De kernpunten van dat programma die moeten worden versterkt zijn onder andere:
- onmiddellijke sociaal rechtvaardige klimaatmaatregelen in een ambitieus klimaatplan,
- opdrijven van de strijd tegen armoede en uitsluiting en ondersteuning van de zwaksten in de samenleving,
- een menselijk en rechtvaardig migratiebeleid met respect voor mensenrechten en internationale verdragen,
- verschuiving van de belastingdruk van arbeid naar vermogens, terugschroeven van de privatisering van de basisdienstverlening, ...
2. De sociale zekerheid is voor socialisten een beschavingsproject, waarvoor wij al sinds ons ontstaan als politieke stroming vechten.
De sociale zekerheid zorgt voor meer evenwichtige machtsverhoudingen. Het bevrijdt de grote meerderheid van de niet-kapitaalkrachtige burgers van de willekeur en het machtsmisbruik van de kapitaalbezitters. We moeten volop inzetten op het versterken van die tegenmacht. We moeten ook solidariteit duidelijker definiëren als welbegrepen eigenbelang vanuit het besef dat we samen sterker zijn, eerder dan het te verengen tot liefdadigheid. Het recht op sociale zekerheid mag niet worden misvormd tot een sanctionerend en disciplinerend systeem dat leidt tot discriminerende uitsluiting van sociale rechten. Die sociale rechten moeten universeel zijn en de mens onafhankelijker en vrijer maken. Net zoals het onze taak is de sociale zekerheid te verdedigen, is het ook onze verantwoordelijkheid om het belang van de sociale zekerheid uit te dragen en om duidelijk te maken dat de gehele samenleving een gezamenlijke verantwoordelijkheid heeft om er zorg voor te dragen. De socialisten moeten daarom ook het voortouw nemen in de strijd tegen de sociale fraude.
De afbraak van de sociale zekerheid die nu aan de gang is, moet worden gestopt. Dat is niet alleen een kwestie van behoud van verworven rechten, maar ook van de verdere versterking en uitdieping van die rechten. Versterking en verdieping van de sociale rechten betekent meer inzetten op welzijn als tegenpool van het louter nastreven van steeds meer materiële schijnwelvaart.
We moeten de sociale zekerheid ook internationaal uitbouwen. Eerst op Europese schaal, om het probleem van de sociale dumping op te lossen en vervolgens ook als een wereldwijd beschavingsproject. Dat is een noodzakelijke voorwaarde voor het wegwerken van Europese en mondiale ongelijkheden.
3. De democratie versterken
De toenemende verrechtsing moet worden teruggedrongen door de verdediging en versterking van de democratische verworvenheden. Politieke actie voor gelijkheid op alle vlakken, tegen elke vorm van discriminatie, voor een democratische staatsordening, voor bescherming van de privacy, voor de scheiding van religie en staat, moet een krachtdadig weerwoord bieden tegen autoritaire en ondemocratische stromingen.
Tegelijkertijd moet de rechtsstaat sterk staan in het afdwingen van de regels die de democratie en de zeggenschap van alle burgers in de samenleving garanderen.
4. Socialisme is internationalisme.
De socialistische beweging moet onverkort het project van Europese eenmaking verderzetten om vrede en welvaart te garanderen. Maar het neoliberale Europa dat het eenmakingsproject onder steeds grotere druk zet, moet worden vervangen door een sociaal Europa, onder andere door de invoering van een Europese sociale zekerheid.
Het idee van een brede pacifistische wereldbeweging, waarvan de socialistische beweging historisch de voortrekker was, moet in het licht van de dreiging van mondiale conflicten, nieuw leven worden ingeblazen.
5. Socialisme moet eco-socialisme zijn.
In onze maatschappijvisie moet duurzaamheid een centraal principe zijn. We moeten dat ook duidelijk in ons programma vertalen.
We moeten meer aandacht besteden aan het ontwikkelen van een eigen eco-socialistische visie op onder andere
- de rol van stad en groene rand en op de verhouding tussen woonomgeving en natuur in de ruimtelijke ordening,
- duurzame mobiliteit,
- de ecologische en ethische aspecten verbonden aan de voedselproductie en de productie van levensnoodzakelijke gebruiksgoederen.
Binnen onze socialistische basisprincipes moeten we bij dit alles rekening houden met sociale rechtvaardigheid in de transitie naar een duurzame samenleving en met de noodzaak van een internationale aanpak.
6. De socialisten en de zelforganisatie van de burgers
De sp.a moet de initiatieven van zelforganisatie van burgers op politiek (burgerinitiatieven), economisch (coöperaties) en cultureel vlak beschouwen als mogelijke bondgenoten in het streven naar een betere meer rechtvaardige samenleving en er mede voor zorgen dat deze initiatieven een politieke stem krijgen.
7. Opnieuw een eigentijdse socialistische cultuurbeweging worden
Tegen het kapitalistische consumentisme moet het oude idee van ‘volksverheffing’ een moderne invulling krijgen en opnieuw een centrale rol spelen in de socialistische actie. Daarom moet de socialistische beweging opnieuw de cultuurbeweging worden, die ze ooit is geweest. Cultuurbeleving moet in zijn meest brede uitingen worden gestimuleerd. Cultuur mag daarom niet overgelaten worden aan een commerciële markt, die naar eenheidsworst leidt. Cultuur moet worden beschouwd als een middel tot gemeenschapsvorming.
De socialistische beweging moet zich in haar visie op cultuur en samenleving krachtig afzetten tegen het identitaire eenheidsdenken. In plaats van mensen te verdelen moet de socialisten een verhaal van emancipatie en verbinding vertellen. Het doel van het socialisme is dat de mens zich als individu en mensen zich als groep emanciperen, vrij van onderdrukking en zorg om te overleven.
Bij dat alles speelt vanzelfsprekend ook het onderwijs een grote rol. Het onderwijs moet ten dienste staan van de vorming van de mens tot een volwaardig en mondig lid van de samenleving. Dat betekent dat de tendens van toenemende technokratisering van het onderwijs, ten dienste van het productieproces, moet worden gestopt. De socialisten moeten hun rol van voortrekker van pluralistische onderwijsvormen opnieuw ten volle opnemen.
8. De partij versterken, democratiseren en verbreden
De sp.a maakt een diepgaande organisatorische crisis door. Daarom moet er grondig worden ingegrepen op de partijwerking en partijstructuren.
- Een levende partij zorgt ervoor dat haar leden inspraak hebben in het programma en het beleid van de partij. De klassieke partijstructuren zijn hieraan niet aangepast. Nieuwe vormen van participatie moeten ervoor zorgen dat zoveel mogelijk leden worden betrokken bij beslissingen op plaatselijk en nationaal niveau.
- De afdeling vormt de basisstructuur van de partij. De focus van de reorganisatie van de partij moet op de ondersteuning van die basisstrucuur liggen.
- Er moet opnieuw aandacht zijn op de vorming van partijleden en partijkaders. Hiervoor moet een organisatorische vormingsstructuur met voldoende werkingsmiddelen worden opericht.
- De partij moet werk maken van een sterke studiedienst als ideeënlaboratorium die ten dienste staat van de gehele partij en die zowel aan de mandatarissen als aan andere partijleden de nodige informatie en standpunten aanlevert ter ondersteuning van hun politieke actie.
- De partij moet assertiever en duidelijker communiceren over haar politieke werking, haar standpunten en de socialistische ideologie. Daarom moet de sp.a ook duidelijker aanwezig zijn in de media, op manifestaties en evenementen en in het straatbeeld.
Een socialistische partij moet in haar basisactiviteiten veel meer opgaan in de brede linkse stroming in Vlaanderen. Een brede socialistische partij, waarbinnen diverse stromingen aan bod kunnen komen, kan een kristallisatiepunt van de linkerzijde zijn. Het middenveld van vakbonden en sociale organisaties kan zo opnieuw een krachtig politiek verlengstuk krijgen. Maar dat betekent niet noodzakelijk op de eerste plaats het versterken van de eigen partij. Het betekent wel: aanwezig zijn daar waar het nodig is, mensen een stem geven, het maatschappelijke debat voeden met onze socialistische voorstellen en maatschappijvisie,...
Met andere progressieve politieke partijen en stromingen moet gezocht worden naar de mogelijkheid van frontvorming en gezamenlijke politieke actie in een sfeer van collegialiteit en wederzijds respect.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten